Palliatief supportteam
Praten over sterven is ook de dag van vandaag voor vele mensen nog moeilijk. Als woonzorgcentrum trachten wij dit thema toch bespreekbaar te maken omdat het zo belangrijk is om te weten wat precies de wensen zijn van iemand hieromtrent.
​
We mogen wel zeggen dat we een mooi uitgewerkte palliatieve werking hebben dankzij ons palliatief supportteam (PST).
​
Wanneer iemand het levenseinde nadert, wordt er zowel aan de persoon zelf als aan de naasten specifieke aandacht op maat geschonken. We staan open voor een extra babbel, bieden een maaltijd aan wanneer iemand komt waken… Het palliatief supportteam ontwikkelde ook een snoesterkastje. Dit is een tool om het levenseinde voor alle betrokkenen bespreekbaar te maken. Het wordt, indien gewenst, op de kamer van de bewoner geplaatst zodat familie, medewerkers… het kunnen gebruiken.
​
Het snoesterkastje heeft verschillende laden van verschillende grootten en kleuren. In iedere lade zit iets in. Door te snuffelen in de laden kan je antwoorden vinden op een vraag die je niet durfde te stellen, dingen vinden die je kan koesteren en er zelf dingen in achterlaten om te (laten) koesteren. Enkele laden bevatten louter informatieve brochures om de familie bij te staan in al hun (praktische) verzuchtingen. Kan ik tijdens het waken iets eten of drinken? Kan ik blijven slapen? Welke administratie staat me allemaal te wachten na overlijden? Om iets te ‘doen’ tijdens het waken zitten er in verschillende laden kleine ‘hulpmiddelen’. Een boek met gedichten om te mijmeren of voor te lezen, kleurpotloden voor de kleinkinderen om een tekening te kunnen achterlaten, aroma’s om in te wrijven, een zoutlamp, … Verder is het kastje een zeer persoonlijke bundeling. In een schriftje kan de bewoner, zijn familie, of eender wie, noteren welke keuzes er gemaakt worden. Welke wens heb ik nog? Welke kleding wil ik dragen als ik vertrokken ben? Hoe wil ik opgebaard worden? Welke muziek mag men spelen tijdens de afscheidsviering? Soms kunnen er tijdens een zorgmoment, in afwezigheid van de familie, dingen uitgesproken worden door de bewoner en neergeschreven door de medewerker. En omgekeerd, de familie noteert wat ze nog willen, maar niet altijd kunnen of luidop durven zeggen. Deze uitwisseling kan zeer ontroerend zijn en zowel bij familie als medewerker de ogen openen en een andere kijk geven. Spreken over de dood, aanwezig zijn en waken is voor sommigen heel moeilijk. Door de visuele voorstelling, de materiële uitwerking in de vorm van het snoesterkastje kan de nieuwsgierigheid geprikkeld worden om, ieder op zijn manier, bewust(er) deel te nemen aan deze levensfase en zal men wel eens een lade opendoen… Het snoesterkastje dient als medium om dit alles te faciliteren.
​
Na het overlijden wordt de persoon met de nodige zorgen opgebaard. Familie krijgt de kans hierbij te helpen en heeft een grote inspraak in de detailzorg hieromtrent.
​
Binnen de week na het overlijden verzorgen wij hier een afscheidsviering op maat van de bewoner om stil te staan bij het leven en het overlijden van de bewoner. Hierdoor geven we medebewoners de kans om afscheid te nemen aangezien zij vaak niet meer in de mogelijkheid zijn om naar de begrafenis te gaan. We mogen vaak horen dat deze vieringen heel persoonlijk zijn, wat dan ook onze doelstelling is. Na de viering nodigen we familie uit om samen een tas koffie te drinken en nog even na te mijmeren. Indien gewenst verzorgen wij ook de uitvaartviering en koffietafel in nauwe samenspraak met de nabestaanden.
​
Met Allerzielen herdenken we alle overleden bewoners van het afgelopen jaar. Familie wordt dan uitgenodigd op de Allerzielenviering om samen stil te staan bij de mooie herinneringen die er nog zijn.
​
Aarzel niet om ons aan te spreken indien je vragen, tips, suggesties… voor ons hebt. Wij luisteren graag naar u.
Visietekst WZC Zilverlinde rond vroegtijdige zorgplanning, kwaliteitsvolle palliatieve zorg en levenseindezorg
WZC Zilverlinde ondersteunt ouderen in het realiseren van hun leven naar hun wens. Ook wanneer dit minder evident wordt, en toegenomen kwetsbaarheid bewoners wijst op de eindigheid van hun leven.
Vanuit dat perspectief investeren we in het woonzorgcentrum in vroegtijdige zorgplanning, kwaliteitsvolle palliatieve zorg en levenseindezorg die geruststellend is voor de bewoners en hun naasten.
Samen vroegtijdig zorg plannen
In voortdurende trialoog (het gesprek tussen de bewoner, de belangrijke naasten en de medewerkers) worden de waarden, wensen, zorgen en behoeften voor de (toekomstige) zorg bij het levenseinde van de bewoner en diens naasten in kaart gebracht en wanneer nodig bijgesteld. Dat gebeurt vroeg-tijdig: vroeg genoeg om de bewoner alle kansen te bieden om diens wensen onder woorden te brengen en een passend antwoord hierop te voorzien; anderzijds ook tijdig: wanneer (en in zover) de bewoner daar zelf “klaar” voor is. Vroegtijdige zorgplanning spoort m.a.w. met de inzichten en vraag van de bewoner.
We stimuleren bewoners om zelf actief een vertegenwoordiger aan te duiden, wanneer dat nog mogelijk is. Zo kan de vertegenwoordiger later in naam van de bewoner spreken over wensen en keuzes bij het levenseinde.
We informeren de bewoner en diens naasten zo veel als wenselijk en mogelijk over actuele toestand, opties en beperkingen, en over de risico’s aan diens situatie en of keuzes verbonden. We verstrekken relevante, correcte en wetenschappelijk onderbouwde informatie op maat van de behoeften en noden. Dit helpt de bewoner inzicht in diens situatie en de zorgmogelijkheden te krijgen. Samen plannen we zo, niet tijdig maar vroeg-tijdig (wat betekent: op het gepaste moment) de zorg en het leven die de bewoner voor zich ziet. Binnen het kader van wat wettelijk mogelijk is, staan we de bewoner bij om die keuzes later ook te realiseren.
We gaan hierbij de ethische en levensbeschouwelijke/zingevingsvraagstukken over lijden en sterven, zoals bv. euthanasie, niet uit de weg. Wanneer het de keuze van de bewoner is om niet geïnformeerd te worden, hebben we ook hiervoor respect. In dat geval blijven we aandachtig aanwezig om de bewoner te ondersteunen en om, wanneer die later wél vragen stelt, de trialoog verder te zetten.
Om vroegtijdige zorgplanning ten volle op te nemen is het woonzorgleefplan een belangrijk instrument. Dat is de schriftelijke/digitale neerslag van de voortdurende trialoog, waarin verwachtingen, wensen en mogelijkheden rond (vroegtijdige) zorgplanning beschreven zijn als instructie voor de medewerkers, ook voor wat betreft de vroegtijdige zorgplanning. Vroegtijdige zorgplanning, palliatieve zorg en levenseindezorg zijn een wezenlijk onderdeel van dit woonzorgleefplan. De medewerkers zorgen ervoor dat het woonzorgleefplan steeds actueel is en dat zo wijzigingen in zorgbehoefte of vragen van de bewoner worden meegenomen. Elke bewoner kan ten allen tijden elk aspect van het VZP terug in vraag stellen en nieuwe keuzes hieromtrent maken. ​​
​Leven in de palliatieve fase
​Palliatieve zorg is de zorg voor bewoners die niet langer kunnen of willen geholpen te worden met een op genezing gerichte behandeling. Deze fase in het leven kan kort zijn of over maanden lopen. Het doel van palliatieve zorg is de hoogst mogelijke levenskwaliteit bieden aan de bewoner en zijn omgeving, en hen bij te staan in hun omgaan met dit nieuwe levensperspectief en in hun zinzoeking. Alle medewerkers van het wzc nemen deze opdracht op binnen de eigen opdracht en werken hiervoor interdisciplinair samen.
De (medische) zorg is in dit geval gericht op het onder controle krijgen en houden van pijn en andere ongemakken en het maximaliseren van lichamelijk comfort en levenskwaliteit.
Tegelijk besteden we aandacht aan de psychologisch impact van de palliatieve situatie op de bewoner, de zingeving en existentiële vragen van de bewoner. We blijven het gesprek openhouden. We gaan met de bewoner ook moeilijke (ook ethische) thema’s niet uit de weg, en zoeken, binnen de kaders van wat wettelijk toelaatbaar en menswaardig is samen met bewoner naar menswaardige oplossingen. Met instemming en volgens de keuze van de bewoner worden de naasten zo veel mogelijk in het overleg en de zorg betrokken. We willen ook luisterend en steunend aanwezig zijn voor de naasten zélf, die met een eigen verhaal, gevoelens en angsten zitten rond het afscheid van de bewoner.
Levenseindezorg: begeleiding bij de laatste reis …
Levenseindezorg gaat over de zorg als het einde in zicht komt. De zorg richt zich nu op kwaliteitsvol en pijnvrij leven, maar evenzeer op het naderende sterven. Het volledige zorgpad kan afgelegd worden in de vertrouwde omgeving van het WZC, met de eigen huisarts, het vertrouwde zorgteam en de belangrijke naasten rond zich. Waar nodig en gewenst kan professionele hulp van buiten het WZC worden ingeschakeld.
Ook in deze fase staat de autonomie van de (wilsbekwame) bewoner centraal, en is ons handelen erop gericht deze autonomie, de wensen en keuzes van de bewoner te realiseren, binnen het kader van wat de wet ons toelaat. Wanneer de vraag naar euthanasie rechtsgeldig wordt gesteld, zullen we die ernstig nemen en verwijzen naar de behandelend arts.
De trialoog krijgt binnen onze levenseindezorg alle ruimte; we begrijpen dat in deze fase de nood aan uitspreken en aan overleg groot kan zijn en we willen de bewoner en diens naasten de ruimte bieden die ze nodig hebben voor samenspraak en afscheid.
Ook bij diens sterven willen we de bewoner nabij zijn. Vanuit onze eigen inspiratie en missie én vanuit een groot respect voor de eigenheid van de bewoner willen we naast hem/haar staan bij deze laatste stappen. En dragen we zorg voor een waardig afscheid en na-bestaan voor de naasten.